Sigaranın Üreme Sağlığına Etkileri

Tüm dünyada üreme çağındaki kadınların %25’inin, Türkiyede ise % 13’ünün sigara içtiği kabul edilmektedir. Sigara tüm vucut sistemlerinde olduğu gibi üreme sisteminde de olumsuz etkilere sahiptir.

Sigara kullanımı, kalp-damar hastalıklarından kansere kadar birçok sağlık sorununa yol açtığı gibi üreme sağlığı üzerinde de son derece olumsuz etkiler göstermektedir. Hem kadınlarda hem de erkeklerde doğurganlığı azaltan, gebelik şansını düşüren ve tüp bebek tedavilerinde başarı oranlarını olumsuz etkileyen sigara; içerdiği nikotin, karbonmonoksit ve diğer toksik maddeler ile üreme hücrelerine doğrudan zarar verir.

Bu yazıda, sigaranın üreme sağlığına zararlarını, kadınlar, erkekler ve tüp bebek tedavileri özelinde detaylı şekilde inceleyeceğiz.

Kadınlarda Sigaranın Üreme Sağlığına Zararları

1. Yumurtalık rezervini azaltır: Sigara, yumurtalıklarda bulunan hücreleri doğrudan etkileyerek yumurta sayısını ve kalitesini düşürür. Anti-Müllerian Hormon (AMH) seviyeleri sigara içen kadınlarda daha düşük bulunmuştur. Bu da erken yumurtalık yetmezliği riskini artırır.

2. Erken menopoz: Sigara içen kadınlarda menopoz yaşı, içmeyenlere göre ortalama 1–4 yıl daha erken olmaktadır. Bu durum doğurganlık penceresini kısaltır.

3. Doğurganlığı azaltır: Sigara, yumurtlama düzensizliklerine sebep olabilir. Rahim içi tabakanın kalitesini bozarak embriyonun tutunma ihtimalini azaltır. Sigara içen kadınların doğal yolla hamile kalma ihtimali belirgin şekilde düşer.

4. Gebelik komplikasyonları

Sigara kullanımının gebelikte yol açabileceği riskler şunlardır:

• Dış gebelik olasılığında artış

• Tekrarlayan düşükler

• Erken doğum

• Plasenta previa (plasentanın yanlış yerde yerleşmesi)

• Ölü doğum riski

Erkeklerde Sigaranın Üreme Sağlığına Zararları

1. Sperm kalitesini bozar

Sigara içen erkeklerde sperm sayısı, hareketliliği ve şekil özellikleri olumsuz etkilenir. Ayrıca spermin DNA’sında hasar oluşabilir. Bu durum hem döllenme ihtimalini düşürür hem de gebelik oluşsa bile düşük riskini artırır.

2. Hormonal dengeyi bozar

Sigara testosteron seviyelerini olumsuz etkileyebilir. Ereksiyon sorunlarına zemin hazırlar. Bu da cinsel yaşam kalitesini ve baba olma şansını düşürür.

3. Kısırlık riskini artırır

Sigara içen erkeklerde kısırlık oranı, içmeyenlere göre anlamlı derecede daha yüksektir.

Tüp Bebek ve Sigara

Çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerde sigara, tüp bebek tedavisinin başarısını olumsuz etkileyen önemli bir faktördür.

• Kadınlarda: Sigara içen kadınlardan elde edilen yumurta sayısı daha azdır. Embriyo gelişiminde sorunlar daha sık görülür ve rahme tutunma oranı düşer.

• Erkeklerde: Sperm DNA hasarı nedeniyle sağlıklı embriyo oluşma ihtimali azalır.

Yapılan araştırmalar, sigara içen çiftlerde tüp bebek başarı oranlarının %15–40 oranında daha düşük olduğunu göstermektedir.

Sigara Bırakıldığında Üreme Sağlığı Düzelir mi?

Evet. Sigara bırakıldıktan sonra hem kadınlarda hem de erkeklerde üreme sağlığında gözle görülür iyileşmeler olur:

• Kadınlarda yumurta kalitesi artar, rahim iç tabakası (endometrium) daha sağlıklı hale gelir.

• Erkeklerde sperm hareketliliği ve kalitesi düzelir.

• Gebelik ve tüp bebek tedavisinde başarı oranı yükselir.

• Düşük ve gebelik komplikasyonları riski azalır.

Sonuç ve Öneriler

Sigaranın üreme sağlığına zararları bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Hem anne hem baba adaylarının çocuk sahibi olma şansını artırmak için sigaradan uzak durmaları gerekir. Özellikle tüp bebek tedavisi planlayan çiftlerde, sigara bırakılması tedavinin başarısını önemli ölçüde yükseltir.

🌸 Daha sağlıklı bir gebelik, daha kaliteli yumurta ve sperm, daha yüksek başarı şansı için sigarayı bırakmak en doğru adımdır.